PRONUNCIAMENTO DA COODINADORA CENTROAMERICANA
DE COMUNIDADES MONSEÑOR ÓSCAR ROMERO
Reunidas e reunidos en Asemblea no alto Murillo, Alajuela, Costa Rica, do 10 ao 13 de setembro de 2008, como Coordinadora Centroamericana de Comunidades Oscar Arnulfo Romero, CORCA, analizamos as realidades económicas, políticas, sociais e relixiosas dos nosos países centroamericanos, e vemos con profunda preocupación os efectos negativos das políticas neoliberais en diversas situacións tan sensibles como son a auga, o alto custo da vida, a inseguridade cidadá, as leis represivas, a carencia alimentaria e o empobrecemento dos nosos pobos, profundando fenómenos tan detestables como a Explotación Sexual Comercial de Nenos, Nenas e Adolescentes.
Expresamos a nosa solidariedade coas diversas loitas que emprenden os movementos sociais en cada país centroamericano en reclamo do cumprimento de dereitos e de condicións óptimas para unha vida digna para todos e todas.
Con especial énfase denunciamos a explotación de empresas mineiras de ouro ao descuberto, que abren as entrañas da nosa Nai Terra contaminando as augas que nos dan vida, desaloxan á poboación empobrecida, destrúen o ambiente e saquean as riquezas propias de cada país, co apoio dos gobernos e o silencio cómplice de moitos líderes sociais, políticos e relixiosos. Solidarizámonos coa loita que realizan compañeiros e compañeiras das comunidades da zona norte en Costa Rica e do Salvador e a mina de Petaquilla en Panamá.
Non podemos calar neste encontro a dor pola situación que vive o pobo haitiano golpeado polo sistema neoliberal inxusto agravado polas consecuencias dos últimos furacáns. Este mesmo sentimento expresámolo cara Cuba e esiximos o cesamento do bloqueo imposto por Estados Unidos por máis de corenta anos.
Saudamos aos pobos latinoamericanos que rexorden con dignidade, chegan ao goberno con alternativas esperanzadoras para os seus pobos, como Paraguai con Fernando Lugo, Bolivia con Evo Morais, e outros. Do mesmo xeito vemos con entusiasmo os cambios que se aproximan na terra do noso querido profeta Monseñor Romero. Rogamos a Deus que abra moitos camiños mais coma estes e que lles dea fortaleza e sabedoría para resistir o axexo dos grupos representantes do Neoliberalismo.
No marco do prolongado e tráxico conflito que vive o irmán pobo de Colombia, expresamos a nosa solidariedade coa Comisión Intereclesial de Justiza y Paz e cos seus membros, que están sendo intimidados e ameazados de morte por grupos paramilitares da rexión polo acompañamento que están dando ás poboacións que reclaman o dereito á terra para traballar e vivir en paz. Instamos ao Goberno colombiano a garantir de xeito urxente o respecto á vida dos defensores e defensoras de dereitos humanos desta organización e de todos aqueles que cumpren o seu compromiso de apoiar a loita das comunidades por unha vida digna.
Fieis aos ensinos de Xesucristo e atentas e atentos ás necesidades do pobo, unímonos á Campaña Centroamericana pola Defensa da Auga, don do Deus Creador, como un dereito humano, que polo tanto non se pode contaminar, privatizar nin comercializar. “Podemos vivir sen ouro… Pero sen auga Non”.
COMUNICADO DE COFADEPA-HG: CONDENA HISTÓRICA
A só 17 días do IX aniversario da fundación do Comité de Familiares de Desaparecidos de Panamá-Héctor Gallego, COFADEPA-HG, a un mes de cumprirse os 40 anos do inicio da longa e sanguenta noite escura da historia patria (11 de outubro de 1968), baixo a total indiferenza dalgúns chamados civilistas e da leal oposición, e no medio da xolda electoral en que se atopan mergullados os partidos políticos burgueses, a Corte Interamericana de Dereitos Humanos, CIDH, condenou ao Estado panameño no caso de Heliodoro Portugal pola súa violación da Convención Americana sobre Dereitos Humanos respecto ao dereito á liberdade persoal, o dereito á integridade persoal e os dereitos humanos dos seus familiares; por violar a Convención Interamericana sobre Desaparición Forzada de Persoas ao deixar de tipificar debidamente devandito delito, así como por incumplir a súa obriga de tipificar o delito de tortura, segundo o estipulado na Convención Interamericana para Previr e Sancionar a Tortura.
Obnubilados na súa esmorga electoral, políticos de goberno e oposición parecen ignorar ou son incapaces de entender o significado histórico desta sentencia que obriga ao Estado panameño a: a) recoñecer a súa violación aos dereitos humanos e publicar devandita sentencia na Gaceta Oficial e noutro diario de ampla circulación nacional; b) realizar “un acto público de recoñecemento da súa responsabilidade internacional en relación coas violacións declaradas nesta Sentencia”; c) brindar atención médica e psicolóxica aos familiares da vítima das súas violacións; d) adecuar nun prazo razoable o seu dereito interno e “tipifique os delitos de desaparición forzada e tortura, nos termos e en cumprimento dos compromisos asumidos en relación á Convención sobre Desaparición Forzada e a Convención contra a Tortura”; e) “investigar os feitos que xeraron as violacións” do caso Portugal, “identificar, xulgar e, no seu caso, sancionar aos responsables”; f) reparación económica das súas débedas.
Esta sentencia pon na picota ao réxime militar e vai rozando o camiño da verdade histórica que lle permite aos pobos de América Latina e ás novas xeracións de panameños, ver ao réxime militar de Torrijos e Noriega como o que realmente foi: unha ditadura brutal e entreguista guiada pola Doutrina de Seguridade Nacional, que aplicou medidas contrainsurxentes e despregou con saña os métodos de terrorismo de Estado aprendidos polos seus axentes na Escola das Américas, rexentada polo Comando Sur do exército de EE.UU.
Doutra banda, esta sentencia abre as portas ao esclarecemento e axuizamento dos crimes do réxime militar ante a Comisión e na Corte Interamericana de Dereitos Humanos polos 110 casos de desaparición forzada e execucións extraxudiciais verificados pola Comisión da Verdade de Panamá, así como polos miles de perseguidos, torturados e desterrados, co que a súa natureza criminal quedará totalmente ao descuberto.
COFADEPA-HG congratúlase por esta sentencia e reafirma a súa determinación de non parar na súa loita e esforzos por atopar aos desaparecidos, lograr xustiza mediante investigacións serias e imparciais que permitan atopar os feitos reais do ocorrido en cada un dos casos, axuizar aos culpables, develar a verdade e lograr finalmente a condena xudicial, política e histórica do réxime militar.
Non podemos concluír sen manifestar o noso total repudio aos intentos do actual goberno PRD-DC por revivir aqueles aciagos días mediante os Decretos Leis que recrean o aparello do tenebroso G-2, a militarización da Policía Nacional e a complicidade lacaiuna coa política guerrerista de EEUU na rexión, manifesta coa adhesión ao Plan Mérida e os acordos que veñen facendo ás costas do pobo panameño.
LEONARDO BOFF: ENCONTRO COA SABEDORÍA MAPUCHE
Dúas miradas contraditorias con respecto á Terra enfróntanse hoxe día. Unha míraa como un gran obxecto, desprovisto de espírito, a disposición do ser humano, que pode dispor dos seus recursos ao seu bo entender. Esta mirada permitiu o proxecto científico-técnico de conquista e dominación da Terra, que está na base do actual arrequecemento planetario. A outra, considéraa como un superorganismo vivo, a Gaia dos modernos, ou a Pachamama dos pobos orixinarios andinos. Gaia se autorregula e articula todos os seus compoñentes de forma que é a permanente produtora e reprodutora de todo tipo de vida.
Esta segunda mirada foi predominante na historia da humanidade e foi a responsable do equilibrio que se estableceu entre a satisfacción das necesidades humanas e o mantemento do capital natural na súa integridade e vitalidade. Hoxe crece a conciencia de que a primeira mirada, a da dominación e a devastación, necesita ser limitada e superada, pois pola contra pode provocar un inmenso desastre no sistema vida. A Terra, sen dúbida, continuará, pero tal vez sen a nosa presencia. De aí a urxencia de reconsiderar aos portadores da segunda mirada, a da Terra como Gran Nai e Casa Común, pois eles son portadores dunha sabedoría que nos falta, e de formas de relación coa natureza que nos poden salvar. Atopámonos así cos pobos orixinarios, os indíxenas, que, segundo datos da ONU, son máis de cen millóns en todo o mundo, distribuídos por case todos os países, como os sami (esquimales) no extremo norte, ou os mapuche no extremo sur.
A principios de setembro deste ano puiden conversar longamente cos mapuche que viven na Patagonia arxentina e chilena. Son moitos; soamente no sur de Chile hai máis de cincocentos mil. Viven nestas rexións andinas desde hai preto de 15 000 anos. Resistiron a todas as conquistas. Case foron exterminados na parte arxentina polo feroz xeral Roca, e no lado chileno son moi discriminados. Aos que hoxe ocupan terras que eran súas aplícanselles as leis contra terroristas da constitución de Pinochet.
Falando cos seus líderes (lonko) e sabios (machis), pronto salta á vista a extraordinaria cosmoloxía que elaboraron. Todo está pensado en termos de catro. Segundo C. G. Jung, o número catro constitúe un dos arquetipos centrais da totalidade. Séntense tan vinculados á Terra que se chaman «mapu-che»: seres (che) que son un coa Terra (mapu). Por iso séntense auga, pedra, flor, montañas, insectos, sol, lúa, todos hermanados entre si. Aprenderon a descodificar e comprender o idioma da Nai Terra (Ñeku Mapu): o sopro do vento, o piar do paxaro, o rumoreo das follas, os movementos das augas e principalmente os estados do sol e da lúa. De todo saben sacar leccións. O seu maior ideal é vivir e alimentar unha profunda harmonía con todos os elementos, coas enerxías positivas e negativas, co ceo e coa terra. Séntense os coidadores da natureza. A comunidade sobe ao monte máis alto e toda a terra que avista ata atoparse co ceo élle asignada para coidala. Séntense perturbados cando outros non penetran nesas terras para introducir cultivos, pois entenden que así se volve máis difícil cumprir a súa misión de coidar.
Desenvolveron sofisticados métodos de curación. Toda enfermidade representa unha quebra do equilibrio coas enerxías da Terra e do universo. A curación implica reconstruír o equilibrio de xeito que o enfermo se senta novamente inserido no todo. Os mapuche se enorgullecen dos seus coñecementos. Non aceptan que sexan considerados folklore, nin visión ancestral. Insisten en que é un saber tan serio e importante como o noso saber científico-técnico, só que diferente. Na procura de rexeneración da Terra, os mapuche poden inspirarnos.